Son makalemizde uygulama içinde koşullar tanımlayarak program akışını nasıl yönlendirebileceğinizi anlatmıştım. Döngüler konusu; değişkenleri, koşulları, operatörleri sıklıkla kullandığımız bir konudur. Bu nedenle buralarda eksiğiniz olduğunu düşünüyorsanız öncelikle onu tamamlamanızı öneririm.

Döngü, array ya da object tipindeki verilerin içindeki değerleri tek tek gezip işlem yapmamızı sağlayan yapılardır. Döngüler, tüm programlama dillerinde yaklaşık olarak aynı şekilde tanımlanıp kullanılan yapılardır. Node.js’te kullanılan birden fazla döngü yapısı vardır. Bunlar; while, do-while, for, for-in ve for-of döngüleridir.

While Döngüsü

While döngüsü, bir koşul ifadesi alan ve bu koşul ifadesi true olana kadar dönmeyi sürdüren bir döngü yapısıdır. If koşulu ile çok benzeyen bir yazım şekline sahipdir.

// Syntax
while (condition) {
   // loop area
}

While döngüsünün kullanımına örnek olması açısından küçük bir kod geliştirelim. Öncelikle problemimizi belirleyelim: İki tane number tipinde değişkenimiz olsun. Bu değişkenlerden küçük olanın değeri her dönüşte bir artırılsın. Bu iki değişkenin değerleri eşitlendiğinde while döngüsü sonlansın.

// While Loop Example
var num1 = 5;
var num2 = 10;
while(num1 != num2) { // Değerler eşit olmadığı sürece dön.
    if (num1 < num2) { // num1, num2 den küçükse bu blok çalışacak
        num1++;
    } else { // num1, num2 den büyükse bu blok çalışacak.
        num1--;
    }
    console.log("num1=",num1);
    console.log("num2=",num2);
    console.log("-----------");
}
console.log("Result:", num1, num2);
/*
Output:
num1= 6
num2= 10
-----------
num1= 7
num2= 10
-----------
num1= 8
num2= 10
-----------
num1= 9
num2= 10
-----------
num1= 10
num2= 10
-----------
Result: 10 10
*/

Do-While Döngüsü

Bazı durumlarda koşuldan önce döngüde çalışan kodun bir kez çalışması gerekebilir. Do-While döngüsü, bu tarz durumlarda kullanılan bir döngüdür. While döngüsüne çok benzer yapıda çalışan yapının tek farkı işlemi önce yapması, kontrolü sonraya bırakmasıdır.

// Syntax
do {
    // Loop area
} while (condition);

While için yaptığımız örneği bir de Do-While döngüsü ile yapalım:

// Do-While Loop
var num1 = 5;
var num2 = 10;
do {
    if (num1 < num2) { // num1, num2 den küçükse bu blok çalışacak
        num1++;
    } else { // num1, num2 den büyükse bu blok çalışacak.
        num1--;
    }
    console.log("num1=", num1);
    console.log("num2=", num2);
    console.log("-----------");
} while (num1 != num2); // Değerler eşit olmadığı sürece dön.
console.log("Result:", num1, num2);
/*
Output:
num1= 6
num2= 10
-----------
num1= 7
num2= 10
-----------
num1= 8
num2= 10
-----------
num1= 9
num2= 10
-----------
num1= 10
num2= 10
-----------
Result: 10 10
*/

For Döngüsü

For döngüsü, programlama dillerinde sıklıkla kullanılan, genelde belirli bir sayıda dönülmesi istendiğinde kullanılan döngü yapısıdır. While ve Do-While döngülerinden farklı olarak sadece koşul ifadesi almaz.

// Syntax
for(startValue ; condition ; increment/decrement) {
    // Loop area
}

For döngüsüne örnek olarak 1’den 10’a kadar sayıları bir diziye ekleyen bir kod parçası yazalım ve diziyi ekrana bastıralım.

let arr = [];
for (let i=1; i<=10;i++) {
    arr.push(i);
}
console.log(arr); // Output: [ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 ]

Şimdi bu dizideki elemanları tek tek silen bir kod parçası yazalım.

for(let i = arr.length - 1; i>=0; i--) {
    arr.splice(i,1);
}
console.log(arr); // Output: []

Yukarıdaki kod parçasında dizinin elemanlarını tersten döndüğümüzü farkedeceksiniz. Bunun sebebi, Veri Tipleri - Arrays konusunda not olarak paylaştığımız durumdur. Bir diziden bir ara eleman silerseniz, diğer elemanlar sola doğru kayar ve index’ler değişir. Bu kodu aşağıdaki şekilde yazsaydık, dizinin tüm elemanlarının silinemediğini görürdük.

for(let i = 0; i < arr.length; i++) {
    arr.splice(i,1);
}
console.log(arr); // Output: [ 2, 4, 6, 8, 10 ]

For…in Döngüsü

For…in döngüsü, genelde object tipindeki bir değişkenin elemanlarını dönmek için kullanılır. For döngüsü gibi for anahtar kelimesiyle başlamasına rağmen, parantez içi tamamen farklıdır.

// Syntax
for (let key in objectValue) {
    // Loop area
}

Parantez içindeki ifadelerde anahtar kelimemiz in sözcüğüdür. Bu sözcüğün sağındaki objectValue, içinde dönülmesini istediğimiz object tipindeki değişkeni ifade eder. In anahtar kelimesinin solundaki yeni tanımlanmış key değişkeni de objenin sıradaki elemanının key değerini temsil eder. let anahtar kelimesine, değişkenler yazımızda değinmiştik.

For…in döngüsüne örnek olarak, her bir müşterimizin bilgilerini barındıran object tipindeki değişkenimizin değerleri arasında dönüp, key-value çiftlerini yazdıran bir kod parçası geliştirelim.

// For...in Loop
const customer = {
    first_name: "Ender",
    last_name: "CAN",
    age: 30,
    gender: "Male"
}

for (let key in customer) {
    console.log(key, "-", customer[key]);
}
/*
Output:
first_name - Ender
last_name - CAN
age - 30
gender - Male
*/

For…in döngüsü genelde object tipindeki değişkenlerle kullanılsa da diziler içinde dönmek için de kullanılabilir. key alanı, dizilerle kullanıldığında index değerini alır.

let arr = [1,2,3,4,5,6,7,8,9,0];
for (let index in arr) {
    console.log(index,"-",arr[index]);
}
/*
Output:
0 - 1
1 - 2
2 - 3
3 - 4
4 - 5
5 - 6
6 - 7
7 - 8
8 - 9
9 - 0
*/

TEBRİKLER! Döngüler konusunu tamamladınız. Kendinize bir kahve ısmarlayabilirsiniz :)